Collagen là gì? Collagen có tác dụng gì đối với da, tóc và cơ thể?

Collagen là gì? Trong cơ thể, Collagen đóng vai trò gì? Tại sao cần bổ sung Collagen? Đây là những thắc mắc phổ biến mà chúng tôi nhận được nhiều nhất trong thời gian gần đây. Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự săn chắc, đàn hồi của da, đồng thời hỗ trợ cấu trúc xương, sụn và gân. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng collagen tự nhiên suy giảm, dẫn đến các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn, da chảy xệ, tóc gãy rụng và xương khớp suy yếu. Vì vậy, bổ sung collagen đúng cách là giải pháp cần thiết để duy trì sức khỏe và vẻ đẹp toàn diện.

Collagen là gì?

Theo nguồn dữ liệu Wikipedia (Bách khoa toàn thư mở trực tuyến đa ngôn ngữ) giải đáp về “Collagen là gì” chính xác như sau:

“Collagen /ˈkɒlədʒɪn/ là cấu trúc chính protein trong không gian ngoại bào trong nhiều mô liên kết trong cơ thể. Collagen tồn tại ở khắp nơi trong cơ thể chúng ta với 70% của lớp hạ bì của làn da, 20% của xương, 50% của khớp, xấp xỉ 100% của giác mạc. Là thành phần chính của mô liên kết, nó là protein có nhiều nhất ở động vật có vú, tạo ra 25% đến 35% hàm lượng protein toàn cơ thể. Collagen bao gồm amino acid liên kết với nhau để tạo thành xoắn ba của các sợi kéo dài. Nó chủ yếu được tìm thấy trong các mô sợi như gân, dây chằng và da.” – Trích nguồn Wikipedia.

Nói ngắn gọn, Collagen là protein đóng vai trò “cốt lõi” trong quá trình hình thành và duy trì cấu trúc của xương, da, cơ, gân và dây chằng. Collagen còn “có mặt” ở nhiều có quan, vị trí khác như mạch máu, giác mạc và răng. Nó hoạt động như một “chất keo” giúp liên kết các mô trong cơ thể.

Collagen tự nhiên chủ yếu được cấu tạo từ các axit amin glycine, proline và hydroxyproline. Những axit amin này kết hợp với nhau tạo thành ba chuỗi xoắn, tạo nên cấu trúc xoắn ba đặc trưng của collagen.

Có mấy loại Collagen?

Có 28 loại collagen được biết đến, trong đó Collagen type I chiếm ~90% lượng Collagen trong cơ thể con người. Cụ thể, trong cơ thể người tồn tại 04 loại collagen chính bao gồm:

• Collagen loại I: Được cấu tạo từ các sợi dày. Nó chiếm phần lớn collagen trong cơ thể đóng vai trò giúp duy trì cấu trúc da, xương, gân, sụn sợi, mô liên kết và răng.
• Collagen loại II: Tìm thấy nhiều trong sụn đàn hồi đóng vai trò hỗ trợ giảm ma sát và tạo độ đệm cho khớp.
• Collagen loại III: Hỗ trợ cấu trúc của cơ, cơ quan nội tạng và động mạch.
• Collagen loại IV: Phân bố nhiều trong các lớp da, đóng vai trò hỗ trợ màng đáy.

Collagen có tác dụng gì?

Trong cơ thể, Collagen là thành phần thiết yếu giúp làn da mịn màng, tóc chắc khỏe và khớp linh hoạt. Bên cạnh đó, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc sử dụng thực phẩm bổ sung collagen phù hợp mang lại nhiều lợi ích:

Collagen giúp da căng mịn, đàn hồi

Một trong những công dụng phổ biến nhất khi bổ sung Collagen chính là hỗ trợ sức khỏe làn da. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung collagen có thể giúp cải thiện một số khía cạnh của làn da và ngoại hình cơ thể.

Theo thông tin từ trang Healthline cho hay:

Một nghiên cứu tổng hợp từ 19 thử nghiệm trên 1.125 người (95% là nữ) trong độ tuổi 20-70 cho thấy rằng việc bổ sung collagen thủy phân giúp cải thiện độ ẩm, độ đàn hồi của da và giảm nếp nhăn so với nhóm sử dụng giả dược.

Liều lượng collagen được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe làn da dao động từ 2,5–15 gram mỗi ngày trong ít nhất 8 tuần. Sau 12 tuần, nếp nhăn sâu giảm rõ rêt.

Collagen đồng thời kích thích sản xuất các protein có lợi như elastin và fibrillin, giúp tăng cường sức khoẻ cho làn da.

Collagen giúp xương chắc khỏe

Không chỉ tốt cho da, collagen còn có vai trò quan trọng trong việc duy trì xương chắc khỏe, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh – đối tượng có nguy cơ cao bị loãng xương.

Một nghiên cứu đã xem xét tác động của việc bổ sung collagen đối với 102 phụ nữ sau mãn kinh có mật độ khoáng xương (BMD) giảm cho thấy:

Những người uống 5g collagen mỗi ngày trong 1 năm có mật độ xương tăng lên rõ rệt so với nhóm không sử dụng.

Cũng trên nhóm đối tượng này, một nghiên cứu khảo sát với 31 người bổ sung Collagen liên tuc trong 4 năm cho thấy:

Mật độ xương ở cột sống tăng 5,79 – 8,16%
Mật độ xương ở xương đùi tăng 1,23 – 4,21%

Những phát hiện này chứng minh việc sử dụng collagen lâu dài có thể giúp tăng mật độ khoáng xương ở phụ nữ sau mãn kinh – những người có nguy cơ cao mắc loãng xương và thoái hóa xương.

Tăng cường khối lượng cơ bắp

Khoảng 1 – 10% mô cơ được cấu tạo từ collagen, giúp duy trì sức mạnh cơ bắp từ đó giúp cơ bắp hoạt động hiệu quả hơn. Khi được bổ sung đều đặn, collagen có thể:

• Tăng cường khối lượng cơ bắp, đặc biệt có lợi cho người cao tuổi bị giảm cơ.
• Hỗ trợ tổng hợp protein như creatine, giúp cơ thể phát triển cơ bắp tốt hơn.
• Thúc đẩy quá trình phục hồi cơ bắp sau khi tập luyện thể dục thể thao, tăng sức bền và độ dẻo dai.

Một số lợi ích khác từ collagen đối với cơ thể:

• Thúc đẩy sức khỏe tim mạch: Collagen giúp giảm các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim, như giảm mức cholesterol LDL và huyết áp.
• Hỗ trợ sức khỏe đường ruột: Collagen giúp giảm viêm và hỗ trợ chữa lành niêm mạc ruột, có lợi cho những người mắc các vấn đề về đường tiêu hóa.
• Tăng cường tóc và móng: Bổ sung collagen có thể giúp tăng cường độ chắc khỏe của tóc và móng, giảm gãy rụng.

Nguyên nhân gây mất Collagen

Khi bạn già đi (lão hóa), quá trình sản xuất collagen trong cơ thể tự nhiên suy giảm. Đồng thời, collagen tự nhiên bị phân mảnh và phân bố lỏng lẻo hơn.

Những thay đổi này gây ra các dấu hiệu lão hóa điển hình như nếp nhăn, da khô và chảy xệ. Hệ xương cũng bị ảnh hưởng, làm giảm độ chắc khỏe của xương.

Mặc dù mất collagen do lão hóa là không thể tránh khỏi, nhưng một số yếu tố dinh dưỡng và lối sống có thể đẩy nhanh quá trình này.

Ví dụ:

• Hút thuốc lá làm suy giảm collagen, gây lão hóa da, nếp nhăn và mất độ đàn hồi.
• Uống rượu quá mức có thể làm giảm sản xuất collagen và làm suy yếu cơ chế sửa chữa da.
• Chế độ ăn nhiều đường bổ sung và thực phẩm siêu chế biến có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa thông qua quá trình glycation, làm giảm khả năng tái tạo collagen và ảnh hưởng đến sự tương tác của collagen với tế bào xung quanh.
• Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời cũng làm suy giảm sản xuất collagen. Vì vậy, việc sử dụng kem chống nắng và hạn chế phơi nắng có thể giúp ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa sớm.

Cách tăng sinh Collagen cho da và cơ thể

Cơ thể bạn có thể tự tạo ra collagen, nhưng bạn cũng có thể bổ sung nó từ thực phẩm như da gà, da cá hoặc các sản phẩm bổ sung collagen.

Sản phẩm bổ sung Collagen

Hiện nay, Collagen được sản xuất với nhiều dạng khác nhau như dạng bột, viên nang và dạng lỏng (collagen nước). Bạn có thể uống trực tiếp hoặc pha vào đồ uống (nóng hoặc lạnh), thêm vào bột yến mạch, sữa chua hay các món ăn nhẹ.

Các sản phẩm bổ sung như collagen dạng uống và bôi ngoài da (kem dưỡng da, kem dưỡng ẩm, serum) rất được ưa chuộng nhờ vào công dụng giúp giảm nếp nhăn, giữ ẩm cho da và hỗ trợ xương khớp hiệu quả.

Gợi ý một số sản phẩm bổ sung collagen tiện lợi, hiệu quả:

• Collagen dạng nước: Shiseido The Collagen, Vital Proteins Collagen Water, Collagen Extra Gold, DHC Collagen Beauty 7000+,….
• Collagen dạng viên: DHC Collagen, NeoCell Super Collagen + C, Blackmores Collagen
• Collagen dạng bột: Meiji Amino Collagen, Vital Proteins Collagen Peptides, Great Lakes Collagen Hydrolysate

Các sản phẩm dưỡng da chứa Collagen:

• Kem dưỡng da: L’Oreal Paris Revitalift Collagen Filler, Olay Regenerist Collagen Peptide 24, Shiseido Benefiance Wrinkle Smoothing Cream
• Serum: Timeless Matrixyl 3000 Serum, It’s Skin Collagen Nutrition Serum, Murad Rapid Collagen Infusion
• Mặt nạ (Mask): JMsolution Active Jellyfish Vital Mask, Dr. Jart+ Dermask Intra Jet Firming Solution, Neutrogena Collagen Face Mask

Thực phẩm giàu Collagen

Cơ thể có thể tự sản xuất collagen từ protein bạn ăn hàng ngày. Vì vậy, hãy đảm bảo bổ sung đủ protein từ thịt gà, cá, trứng và các loại đậu để hỗ trợ quá trình này. Dưới đây là một số thực phẩm giàu collagen mà bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn uống:

• Da và xương động vật: Da gà, móng giò heo
• Hải sản: Da cá, sứa
• Nước hầm xương: Làm từ xương và dây chằng động vật

Ngoài protein, một số dưỡng chất khác cũng rất quan trọng để thúc đẩy quá trình sản xuất collagen:

• Vitamin C: Vitamin C tìm thấy nhiều trong trái cây họ cam quýt, ớt chuông, dâu tây.
• Proline: Proline có nhiều trong lòng trắng trứng, mầm lúa mì, các sản phẩm từ sữa, nấm.
• Glycine: Glycine có nhiều trong da động vật như da lợn, da gà và một số thực phẩm giàu protein khác.
• Đồng: Tăng cường bổ sung các thực phẩm chứa nhiều đồng như thịt nội tạng, hạt vừng, bột cacao, hạt điều, đậu lăng.

Lưu ý khi bổ sung các nguồn Collagen

Bổ sung collagen mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khoẻ làn da, xương khớp và cơ bắp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần sử dụng collagen đúng cách:

• Liều lượng khuyến nghị: Uống 2,5g – 5g collagen mỗi ngày trong vòng 8 – 12 tuần liên tiếp
• Kết hợp bổ sung collagen với vitamin C: Vitamin C là dưỡng chất quan trọng hỗ trợ quá trình tổng hợp collagen tự nhiên tốt hơn. Từ đó hỗ trợ tối đa quá trình tái tạo da và mô liên kết
• Ưu tiên collagen thủy phân: Collagen thuỷ phân là dạng collagen được xử lý phân thành các phân tử nhỏ, nhờ vậy giúp cơ thể hấp thu nhanh và hiệu quả hơn
• Duy trì sử dụng đúng đủ liệu trình: Collagen không mang lại hiệu quả “tức thì” mà cần thời gian để phát huy tác dụng. Vì vậy cần bổ sung collagen đúng liệu trình để đạt hiệu quả tối ưu trên da, sụn khớp, cơ bắp, xương khớp,…

Như vậy, với những chia sẻ của chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm “collagen là gì” cũng như quá trình sản xuất và công dụng của collagen trong cơ thể. Theo thời gian, các dấu hiệu lão hóa là minh chứng rõ nhất cho sự suy giảm collagen trong cơ thể. Hãy chủ động bổ sung collagen từ thực phẩm và các loại thực phẩm chức năng để làm chậm quá tình lão hóa, hỗ trợ da, xương khớp, tim mạch luôn khỏe mạnh.

Nguồn tham khảo cho bài viết:

https://vi.wikipedia.org/wiki/Collagen

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8399689/

https://www.healthline.com/nutrition/collagen